Günümüzde bilgi akışı o kadar yoğun ki artık neredeyse hiçbir şeye odaklanamıyoruz. Her şey bizim için hızlı tüketilmesi gereken birer figür gibi. Bu odaklanamama durumu günlük hayatımızda ve iş hayatımızda potansiyel bir tehlike!
Peki, odaklanma nedir? Nasıl bir sorun haline gelir?
Öncelikle odaklanma, kişinin dikkatini toplayarak beş duyu organı aracılığıyla aldığı verileri iç ve dış uyaranlardan etkilenmeden yönetebilmesidir. Dikkat toplama ve sürdürme (odaklanma) konusunda çeşitli güçlükler yaşanması sonucu konsantrasyon bozuklukları meydana gelir.
Bunlara örnek olarak; ders çalışma esnasında veya bir kitap okurken okuduklarımızı anlamada zorlanabiliyoruz. Çalışmak için masa başında uzun saatler geçirmemize rağmen çalışmayı sürdüremediğimiz veya duyduğumuz ufak bir sesle dikkatimizin dağıldığı zamanlar olabilir.
Peki, bu durumla nasıl başa çıkabiliriz?
Sizlerle bu gibi durumlarla karşılaştığınızda, odaklanma ve konsantrasyon becerilerinizi artırmaya yönelik neler yapabileceğinizle ilgili önemli bilgiler paylaşacağım.
Öncelikle belirtmeliyim ki yoğunlaşmak için beynimizin bazı kısımlarının belirleyiciliği vardır. Beyin konsantrasyonunu sağlamakta ne zaman ve nasıl zorlanır, şimdi bunu kısaca inceleyelim.
Geçiş karesi: Konsantrasyon becerilerimizi yöneten iki temel merkezimiz vardır.
1.temel merkezimiz beynimizin ön kısmında bulunan “frontal korteks”dir. Düşünme, organize etme, karar verme gibi birçok bilişsel işlevden sorumludur. Frontal korteks dikkat dağıtan şeylere karşı direnmeyi ve bizi daha eğlenceli şeylerle uğraşmaya yönelten doğal içgüdümüzü kontrol etmeyi sağlar.
2. temel merkezimiz ise motivasyon, öğrenme, haz, algı gibi temel duyguları ve davranışları kontrol etmeye yardımcı olan ve birçok fonksiyondan sorumlu “limbik sistem”dir.
Örneğin; Yarına önemli bir toplantınız var çalışmamız gerekiyor fakat aynı zamanda en sevdiğimiz diziyi izlemek istiyoruz.
Limbik sistem “ Film izlemek daha keyifli, film izlemelisin” derken; frontal korteks ise “Hayır, filmi izleme eğer izlersen toplantın kötü geçer ve mutsuz olursun” der. Tam bu kısımda limbik sisteme yenilmememiz için odaklanma ve konsantrasyonumuzun gelişmiş olması gerekiyor.
Odaklanma ve konsantrasyonunuzu nasıl geliştirebiliriz?
Çalışma verimimizi artırmak için:
1.Kendimizi iyi tanıyalım.
Bize uygun bir çalışma ortamı oluşturalım. Düzenli bir masada oturarak çalışmalı ve çalışmamızı ne kadar süre sürdüreceğimizi belirleyelim. Çalışma süremizi belirlerken molalarımızı planlamayı unutmayalım.
2. Zihnimizin dağılmasına izin vermeyelim.
Herhangi bir çalışmaya başladığımızda hemen farklı bir çalışmaya yönelmek isteyebiliriz. Fakat başladığımız çalışma bitmeden diğerine geçmemiz zihnimizin dağılmasına neden olabilir.
3. Bir görev listesi oluşturalım.
Yapacağımız çalışmaları önem sırasına göre listelememiz konsantrasyonumuzu artırmada yardımcı olacaktır. Bu sıralamayı yaparken çalışma yapacağımız konuları; çok önemli, biraz önemli ve önemsiz olarak sıralayabiliriz. Bunun için kendinize “Hangisi daha önemli?”“Neyi önce yapmam gerek?” “İsteklerimi mi ihtiyaçlarımı mı tercih etmeliyim?” sorularını sorabilirsiniz
4. Kendimize iyi bakalım.
Zihnimiz ve bedenimizin sağlıklı olması için bazı şeyler yapmalıyız. Sağlıklı beslenmek, düzenli uyku uymak, fiziksel aktiviteler ve beyin egzersizleri yapmak konsantrasyonumuzu artırmada önemli etkiye sahiptir.
5. Beslenmemize dikkat edelim.
Şekerli gıdalar ve yüksek karbonhidratlı besinlerden uzak kalarak doğal ürünler tüketmek beyin sağlığımız için de çok iyidir.
6.Uyku düzeni çok önemli.
Düzenli uyku uyuyarak yani aynı saatlerde uyuyup aynı saatlerde uyanarak, rutin bir uyku düzenine sahip olmak da gün içinde odaklanmamıza destek olur.
7. Düzenli spor odaklanmaya yardımcı olan en önemli faktörlerdendir.
Egzersiz yapmak oldukça önemlidir. Doğada olmak da çok iyi gelen egzersizlerdendir. Ya da evde nefes egzersizleri yapabiliriz.
8.İlgi alanımıza göre oyun zamanları yaratalım.
Oynamaktan keyif alınan, dikkat ve odaklanma oyunları ile konsantrasyonunuzu güçlendirebilirsiniz.
9. Uzman desteği alalım.
Eğer odaklanma ve dikkatinizi sürdürmede kronik ve ciddi problemler yaşıyorsanız, bir uzmandan destek almak problemi daha sağlıklı ve rahat çözmenizi sağlayacaktır.
Özge Akar