Tuncay Belen neredeyse yarım asırdır ‘Kalemkârlık’ yapan, el emeğiyle eşsiz ve zamansız desenlerini takılara ve objelere aktaran bir usta. Nadide mesleğinin inceliklerini Vox Aesthetic okurları için yazdı.

Kapalıçarşı’da bir genç

16 yaşımdayken Kapalıçarşı’da çırak olarak başladığım, nadide bir meslek ‘kalemkârlık’. Öncelikle size günümüzde neredeyse hiç bilinmeyen kalemkârlığı anlatmakta fayda görüyorum.
Her türlü değerli madenin üzerine, ellerindeki özel aletler ile yazılar ve desenler işleyen zanaat sahiplerine ‘hakkak’, ‘kalemkâr’ denilmektedir. Kalemkârlık, kuyumculuk sınıfından olan bir meslektir. Yapılan işin özellikle cevahircilikle ilgisi vardır. Değerli madenler üzerine istenilen deseni itina ile işleyebilen kalemkârlar, sanatlarını yaptıkları her işe özen ile aktarırlar.

Son dönemlerde gelişen teknolojik aletler ve özellikle lazer işlemeleri popüler olarak gözüküyor olsa da, sanatın ve sanatçının değerini anlayanlar en eski dönemlerden süregelen bu mesleğe önem vermektedirler.
Bu işin aslını makinalar ile yapılan yapay oymalar değil, el emeğini işlediği madene aktaran kalemkârlar oluşturmaktadır. Ben de neredeyse yarım asırdır, 42 senedir kalemkârlık mesleğine emek veriyorum. İstanbul Kapalıçarşı’da bulunan atölyemde özel, her biri el emeği takılar tasarlamaya devam ediyorum.

42 yıllık serüven Kapalıçarşı gibi tarihi soluyan bir ortamda, kalemkâr olan birkaç ustadan biri olmak, sürecin temellerini oluşturuyor tabii ki. Usta çırak ilişkisi ile alaylı olarak öğrendiğim bu işi severek yapıyor olmam da, çevremde bilinirliğimin artmasında önemli bir etken.

Son yıllarda bilinirliğimiz sosyal medya ve internetin gücünü kullanmamız ile beraber çokça arttı. Bir işi ne kadar iyi yapıyor olsanız da pazarlama olmadığı noktada, insanları yaptığınız işlerden haberdar edemiyor ve kendi sınırlarınızda kalıyorsunuz maalesef. Kendi işlerinin yanı sıra bana destek veren bir ailem var. Sosyal medya ve internet mecralarını oğlum yönetiyor. Aslında markalaşma sürecindeki en önemli etken de bu noktada gerçekleşti. Bir internet sitesi, çeşitli sosyal medya hesapları ve bunların içlerine konulan kaliteli içerikler, özünde atölyesinde usta olan bir adamı marka haline getirdi diyebilirim.

Altın uçlu kalemlerle sonsuzluk
Genel hatlarıyla altın ve gümüş üzerine çalışmalar yapmaktayız. Bunun yanında akik gibi değerli taşlar üzerine de oyma ile desen işlemleri uygulanabilmektedir. Çoğunluk olarak çelik uçlu kalemlerimiz ile altın ve gümüş üzerine çalışıyoruz. Tabii bunu yaparken bir çok yardımcı ekipmanımız oluyor. Ancak en önemlisi geçmişi kaybetmeden günümüze de ayak uydurarak bu işi yapabiliyor olmak. Bizim işimizin temeli çizim yapmak ve bunu madenlere aktarmak. Bu kadar çok çizimle iç içe olduğunuzda tasarım aşaması da kendiliğinden ortaya çıkıyor. Örneğin harfleri çok seviyoruz ve onların kombinasyonları ile çok güzel işler çıkartıyoruz ortaya. Müşterilerimizle iletişimde olmak ve onların ne istediğini anlayarak çalışmak da önemli tabii. Ana hatlarıyla kolye ve yüzük üzerine tasarımlar yapıyoruz. Ancak kol düğmesi, broş, anahtarlık gibi birçok ürün için de tasarımlarımız mevcut. Bunların yanı sıra insanların kendi kişisel objelerine, talepleri üzerine oyma ve yazı işlemeleri yapabiliyoruz.
Zamansız Tasarımlar Yaptığım iş bu kadar nadide olunca, her takı birbirinden kıymetli hale geliyor. Hiçbir takı bir diğerine benzemiyor ve size özel oluyor.

En önemli nokta belki de bu. Her ürünümüz için ayrı bir emek harcanıyor. Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev’in kaleminin üzerine yazı işlemesi yaptım, sonra yine Saparmurat Türkmenbaşı’na hediye verilecek bir kamayı işledim.
Dünyaca ünlü bir modacıya tasarladığım takı, Papa’nın elinde tuttuğu hacın üzerindeki oymalar yaptığım diğer işlerden. Türkiye’den ise yine birçok ünlü tasarladığım takıları kullanıyor. Sadece takı değil, futbol takımlarına verilen kupaların üzerindeki işlemeler de yine bana ait.

Bunlar gibi çok değerli işlerimiz oluyor, hepsi için aynı emek ve özen ile çalışıyoruz. Satış alanında ağırlıklı olarak online mecraları kullanıyoruz. Günlük veya haftalık paylaşımlarla yaptığımız ürünlerin görsellerini paylaşıyoruz. Türkiye’nin her yerinden hatta yurt dışından insanlar bizimle iletişime geçip, yaptırmak istedikleri takıların siparişlerini veriyorlar. Takıların çizimlerini yaptıktan sonra da üretim aşaması başlıyor. İnsanlara torunlarına bırakabilecek takılar yapıyoruz, bu da onları hoşlarına gidiyor. Bunun yanında yıllardır Kapalıçarşı’da bulunmamızdan dolayı kuyumcularla iç içeyiz. Onların işlerini de yapıyoruz. Henüz bir marka ile işbirliğimiz olmadı ancak bir gün neden olmasın…
Sizlerin de hayatlarına anlamlı, ölümsüz takılar bırakmak dileğiyle, sevgiyle kalın.
Instagram: @tuncaybelen