Azı Karar, Çoğu zarar...

Online eğitime geçişle beraber çocukların evde kalma süreleri ve ekran başında vakit geçirme süreleri arttı.

Koronavirüs salgını ile birlikte eğitim, sosyalleşme ve iletişim ihtiyaçlarımızı internet yoluyla sağlamaktayız. Bu nedenle, ekran kullanımının olumlu yönlerini de konuşmakta fayda var. Eğitimin online devam etmesi ile çocuklar evde geçirdikleri süreyi eğitimleri için faydalı olacak şekilde değerlendirmektedirler. Gün içerisinde katıldıkları dersler ile öğretmenleri ve arkadaşları ile olan iletişimleri de devam etmektedir. Bunun yanı sıra sevdikleri ile görüntülü konuşabilme imkanıyla az sayıda kişi ile iletişimde olan çocuğun arkadaşları ile gün içerisinde konuşması sosyalleşmesine katkı sağlamaktadır. Yani teknoloji aslında korkulanın aksine hayatımıza özellikle çocuklarımıza yarar sağlamıştır. Fakat teknolojinin olumlu etkilerinin yanı sıra potansiyel tehlikeleri de bulunmaktadır. Artan ekran kullanımı göz kuruluğu bel- boyun ağrıları, uyku ve yeme sorunlarına neden olabilmektedir.

Peki ya teknoloji bağımlılığı?

Bağımlılık kişinin kullandığı bir nesne veya yaptığı bir eylem üzerinde kontrolünü kaybetmesi ve onsuz bir yaşam sürememeye başlamasıdır. Yani kullanım ve davranışta irade ortadan kalkar ve kişi istese de istemese de bağımlı kullanımı veya davranışı sürdürür. Bunun yanında bu kullanım ve davranış hayatının ciddi bir bölümünü kaplar, kişi yapmak zorunda olduğu işler ve ilişkiler dışında bütün vaktini ve fiziksel enerjisini büyük oranda bağımlı olduğu maddeye veya eyleme yatırır. Günümüzde sıklıkla görülen bağımlılıklardan biri de teknoloji bağımlılığıdır.

Teknoloji bağımlılığı, internetin ve teknolojik cihazların kullanımı ile ilgili olarak "aşırı kullanım, kullanma isteğini doyuramama, aşırı kullanımdan dolayı aktivitelerin ihmal edilmesi, aşırı kullanımın sosyal ilişkilere zarar vermesi, negatif duygu ve yaşam stresinden bir kaçış aracı olarak kullanma, kullanımı azaltma ve durdurmada problemler yaşama, kullanımın mümkün olmadığı durumlarda gergin ve sinirli olma ve kullanım süresi ve miktarına ilişkin yalan söyleme durumu" şeklinde tanımlanmaktadır.

Teknoloji bağımlılığı neleri içerir?

  • Televizyon

  • Telefon

  • Tablet

  • Bilgisayar oyunları

  • Oyun konsolları

  • İnternet

  • Sosyal medya

Teknoloji bağımlılığının sebepleri nelerdir?

  • Bağımlılığın sonuçlarını bilmemek veya önemsememek

  • Kontrolsüz ve ölçüsüz kullanımın ne olduğuna dair bilgi eksikliği

  • Merak duygusunu kontrol edememek ve can sıkıntısı ve yapacak daha iyi bir şey bulamamak

  • Problemleri nasıl çözeceğini bilmemek ve sorunları çözmek yerine teknolojiye yönelmek yani araştırma güdüsünü kaybedip hızlı bir şekilde uğraşmadan sonuca varma isteği

  • Sosyal ilişki kuramamak ya da kurarken güçlük çekmek ve bu sebepten dolayı da gerçek dünyada başarılamayan şeyleri sanal dünyada elde etmeye çalışmak

Mevcut şartlarda çocuklardaki teknoloji kullanım sıklığına bakıldığında pek çoğu için ''acaba benim çocuğum bağımlı mı?'' sorusunu sorabilirsiniz. Bunu ayırt etmek için çocukların şimdi ve önceki teknoloji kullanımını düşünmek gerekir. Aynı zamanda bu süreç bittiğinde de çocuklarımızın teknoloji kullanımını takip etmek çok önemlidir.

Dijital Dünyanın Fırsatları ve Çocuklar...

UNICEF ailelere, pandemi şartlarında normalliği hissetmeye yardımcı olan ekranların ve buralarda geçirilen sürelerin yeniden düşünülmesini önerdi. UNICEF tarafından yayınlanan yazıda şu ifadeler yer aldı:

"130'dan fazla ülke COVID-19 salgını nedeniyle evde kalındığından, aileler interneti çocukların öğrenme, oyun oynama, eğlence ve sosyal etkileşime erişimi için kritik bir araç olarak tanımalı; çünkü bu sürede çocukların, dijital alanda zaman geçirmekten kazanacakları çok şey olabilir".

Pandemi döneminde, ebeveynlerin çocuklarının ekran sürelerini esnetmesi normaldir.

Çevirimiçi olma ve çevrimdışı olma süresi gündem göz önünde bulundurularak yapılandırılmalıdır.

Unutulmamalı ki çocukların doğru ve bilinçli yönlendirmelerle dijital medyayı kullanması, onlara sadece pandemi günlerinde değil her zaman teknoloji ile sağlıklı bir ilişki kurmalarında yardımcı olur. Bu çerçevede, dijital dünyanın çocuklara sunduğu fırsatları hatırlamakta fayda var. Şimdi size maddeler halinde bu fırsatların neler olduğundan bahsedeceğim.

DİJİTAL DÜNYA ÇOCUKLARIN YARARINA NASIL ÇALIŞIR?

  • Çocuklar dijital medyayı kullanarak sosyal medyayı araştırabilir, kendilerini geliştirebilirler.

  • Kontrollü bir biçimde kullandıklarında çevrimiçi risklerden nasıl korunacağını öğrenebilirler.

  • Arkadaşlarıyla bağlantı kurabilir bu sayede aidiyet duygusu oluşabilir.

  • Çevrimiçi eğitim kurslarından yararlanabilir, bilimsel organizasyonlardan haberdar olabilirler.

  • Dijital medyanın sunduğu imkanlar sayesinde ilgi alanları konusunda derinlemesine araştırma yapabilir, ustalaşabilirler.

  • Çocuklar iletişim, işbirliği, eleştirel düşünme, sorumluluk, problem çözme gibi 21. yüzyıl için gerekli olan becerileri dijital medya sayesinde pekiştirebilir.

Teknoloji hayatımızın büyük bir parçası. Bu sebepten dolayı farkında olmadan çocuklarımız kontrolsüz bir şekilde sanal ortama eğilim gösterebilirler. Unutmayın ki her şey biz ailelerin elinde. Teknolojiyi küçük oyunlar, aile içi söz ve sözleşmeler veya küçük etkinlikler ile zarardan yararlı bir araca dönüştürebiliriz.

Eğer siz de çocuklarınız ile alakalı bu sorunları yaşıyorsanız bir uzmandan destek alabilirsiniz.